Een bloedtest voor vroege opsporing van kanker
Prof. Gerrit Meijer (Antoni van Leeuwenhoek)
Voor veel vormen van kanker geldt: hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans op een succesvolle, minder belastende behandeling. In dit project willen de onderzoekers zoeken naar sporen in het bloed die de aanwezigheid van een vroege tumor verklikken. Daarbij zoeken ze naar circulerend tumor-DNA (ctDNA), dat door tumoren wordt afgescheiden en in de bloedbaan terechtkomt.
Uitzaaiing gevonden, maar waar zit de tumor zelf?
dr. Sophie Veldhuijzen - van Zanten (Erasmus MC)
Dit onderzoek gaat over Primaire Tumor Onbekend: dat is uitgezaaide kanker waarvan de oorsprong niet bekend is. Oftewel: een patiënt komt met klachten bij de dokter, er worden uitzaaiingen gevonden, maar men weet niet waar die vandaan komen. De diagnose PTO wordt jaarlijks zo'n 1.300x (circa 25 per week) gesteld.
De vooruitzichten en overleving van PTO zijn bedroevend. Vergelijkbaar met alvleesklierkanker en asbestkanker. De helft van hen overlijdt binnen 2 maanden na het eerste ziekenhuisbezoek. Slechts 15% van de patiënten is 1 jaar na de diagnose nog in leven. Behandelingen zijn er amper, want je kunt de primaire tumor niet bestrijden, alleen de uitzaaiingen.
Complete DNA-analyse voor jongeren met kanker
Prof. Edwin Cuppen (Hartwig Medical Foundation i.s.m. diverse ziekenhuizen door heel het land)
Het DNA van 1.000 jongvolwassenen compleet in kaart brengen, om zo behandeling op maat voor deze én toekomstige patiënten mogelijk te maken.
Elk jaar krijgen 3.800 jongvolwassenen (18-39 jarigen) de diagnose kanker. Qua behandeling vallen ze nu tussen wal en schip: vaak krijgen ze dezelfde behandeling als oudere patiënten. Terwijl onderzoek laat zien dat hun tumoren biologisch niet per se hetzelfde zijn als die van volwassenen.
Smartwatch voor hormoonbalans na hersentumor
dr. Hanneke van Santen (Prinses Máxima Centrum)
Kinderen met een tumor bij de hypothalamus, het hormooncentrum in de hersenen, hebben vaak een heel goede overlevingskans. Toch is de kwaliteit van leven na behandeling vaak slecht doordat de hormonen uit balans raken.
Dr. Hanneke van Santen wil in samenwerking met TU/e en Corsano Health een smartwatch ontwikkelen die kan werken als een soort ‘uitwendige hypothalamus’.
Zenuwpijn bestrijden met paddobestanddeel
Prof. Markus Hollman (Amsterdam UMC)
Ieder jaar krijgen in Nederland meer dan 100.000 mensen kanker, met chemotherapie als hoeksteen van de behandeling. Chemotherapie remt of doodt echter niet alleen kankercellen, maar kan ook zenuwen beschadigen. Deze zenuwschade heet chemotherapie-geïnduceerde polyneuropathie (CIPN).
CIPN komt veel voor en zorgt bij één op de acht patiënten voor chronische zenuwpijn. Om deze pijn te bestrijden wordt onderzoek gedaan naar het gebruik van psychedelica.
Verbetering van de landelijke fertiliteitszorg bij vrouwen met kanker
dr. Rosella Hermens (Radboudumc)
Ondanks bestaande richtlijnen komt het nu nog te vaak voor dat vrouwen met kanker in de vruchtbare leeftijd vóór de start van de behandeling niet, of niet optimaal, worden geïnformeerd over haar risico op onvruchtbaarheid door de behandeling. Dit kan zorgen voor keuzestress en spijt achteraf.
Onderzoekers in het Radboudumc werken daarom in dit implementatieproject aan optimalisering van 'fertiliteitscounseling' bij jonge vrouwen met kanker.
Kankercellen verkleden als virus
Prof. Dr. Wijnand Helfrich (UMCG)
Het ontwikkelen van een nieuwe innovatieve manier van immunotherapie door kankercellen te verkleden als virus. In het laboratorium wordt getest voor welke vormen van kanker deze aanpak kansrijk is.
Generaties in de spreekkamer
Miriam Boer (Antoni van Leeuwenhoek)
Jongeren met kanker, bekend als AYA’s (Adolescent & Young Adult), behoren tot Generatie Y en Z en hebben unieke medische en psychosociale behoeften. In de spreekkamer bevinden zij zich vaak tussen oudere patiënten, wat leidt tot een generatiekloof. Hun vragen, zorgen en manier van omgaan met medische informatie verschillen sterk van andere leeftijdsgroepen. Dit onderzoek richt zich op het verbeteren van zorg en communicatie door zorgprofessionals beter te ondersteunen, zodat de zorg beter aansluit bij deze generaties en toekomstbestendiger wordt.
Revolutionaire immunotherapie voor kinderen met kanker
Dr. Friso Calkoen (Prinses Máxima Centrum en UMC)
De onderzoekers willen een revolutionaire vorm van immunotherapie (CAR T-celtherapie) geschikt maken voor toepassing bij kinderkanker; en vervolgens bij 38 uitbehandelde patiënten onderzoeken of deze behandeling beter werkt dan de huidige mogelijkheden, die helaas niet altijd voldoende zijn.
Blaaskankerpatiënten zo fit mogelijk 'onder het mes'
Dr. Martijn Stuiver (Antoni van Leeuwenhoek)
De onderzoekers willen bepalen of een ‘prehabilitatie’-programma de conditie van een blaaskankerpatiënt voorafgaand aan de operatie zodanig verbetert, dat de chirurgische ingreep minder (ernstige) bijwerkingen nalaat.
Rookdrang 'vergeten' met EMDR
Prof. Taco de Vries (Amsterdam UMC)
De onderzoekers willen bepalen of het mogelijk is om rokers beter te kunnen laten stoppen door gebruik te maken van (aangepaste) EMDR-therapie.
Van alle rokers doet eenderde elk jaar een serieuze poging om te stoppen. De realiteit is echter dat zelfs na een intensieve stoppen-met-roken behandeling slechts 15% rookvrij is na 1 jaar. Dit geeft aan hoe hardnekkig deze verslaving is en dat effectievere behandelstrategieën nodig zijn met een sterke wetenschappelijke onderbouwing.
Kunstmatige intelligentie voor vroege opsporing van borstkanker
Dr. Ioannis Sechopoulos (Radboud UMC)
De onderzoekers in dit project willen kunstmatige intelligentie (denk aan computers en zelflerende algoritmen) gebruiken die radiologen helpt om mammogrammen beter te lezen en interpreteren. Dat moet leiden tot betere opsporing van borstkanker, minder vals-positieve uitslagen en besparingen op kosten voor de gezondheidszorg.
Kanker bij jongvolwassenen: meer weten = beter behandelen
Winette van der Graaf en Olga Husson (Antoni van Leeuwenhoek)
Winette van der Graaf en Olga Husson (Antoni van Leeuwenhoek) verzamelen landelijk zoveel mogelijk gegevens van jongvolwassenen met kanker. Door die gegevens te combineren en analyseren, verwachten ze jongvolwassenen in de toekomst een behandeling op maat te kunnen bieden.
Protonentherapie: welke patiënt heeft er het meeste baat bij?
Andre Dekker (Maastricht UMC+, UMC Groningen)
Radiotherapeuten maken gebruik van wiskundige modellen om te bepalen welke patiënt baat heeft bij welke vorm van bestraling. Prof. André Dekker ontwikkelt zulke modellen in een gezamenlijk project van Maastricht UMC+ en het UMC Groningen.
Hypermutaties in acute lymfatische leukemie bij kinderen
PhD. Roland P. Kuiper (Princes Máxima Centrum)
Dit onderzoek richt zich op een nieuw fenomeen wat we hebben geconstateerd bij kinderen met leukemie waarbij de ziekte terugkeert na behandeling.
