Onderzoek: Hypermutaties in acute lymfatische leukemie bij kinderen

Oorzaken en gevolgen van hypermutatie - PhD. Roland P. Kuiper (Princes Máxima Center)

HET ONDERZOEK

Dit onderzoek richt zich op een nieuw fenomeen wat we hebben geconstateerd bij kinderen met leukemie waarbij de ziekte terugkeert na behandeling. 

Waarom dit onderzoek? 

Hoewel kinderen met acute lymfatische leukemie (ALL) een steeds grotere kans op genezing hebben, overlijden er nog steeds patiënten als de ziekte terugkeert.

Het onderzoek

Deze onderzoeksgroep heeft veel kennis opgedaan over wat er misgaat bij patiënten bij wie ALL terugkeert. Ze hebben ontdekt dat in de leukemiecellen een proces van ‘hypermutatie’ optreedt: een razendsnelle opeenvolging van foutjes in het DNA. Omdat hypermutatie juist veel bij teruggekeerde kanker wordt waargenomen, vermoeden de onderzoekers dat de behandeling een rol heeft gespeeld bij dit proces. In dit project willen ze dan ook meer kennis vergaren over hypermutaties.

Hoewel op dit moment meer dan 85% van de kinderen met leukemie kan worden genezen, is bij terugkeer van de ziekte de kans op genezing sterk verminderd. Door een beter inzicht te krijgen in de veranderingen die de leukemie heeft ondergaan bij een recidief hopen we de behandeling te kunnen verbeteren en meer recidieven te voorkomen. 

In weefselmateriaal van ALL-patiënten kunnen ze terugzoeken op de aanwezigheid van hypermutaties. Vervolgens gaan ze het onderliggende mechanisme nader onderzoeken: wat gaat er precies mis in deze cellen, en op welke manieren kunnen hypermutaties ontstaan?

Vervolgens onderzoeken ze wat dit voor de patiënt betekent: als ALL terugkeert, geven hypermutaties dan een betere of slechtere vooruitzicht dan teruggekeerde tumoren zonder deze hypermutaties? En zijn er bestaande middelen die goed kunnen werken tegen deze kanker?

Doelen

We hebben drie belangrijke doelen. Ten eerste willen we de, in het verleden opgeslagen, monsters van recidief ALL patiënten onderzoeken op het vóórkomen van hypermutatie. Vervolgens gaan we de mechanismen van hypermutatie nader onderzoeken. Zijn hier bijvoorbeeld essentiële componenten van het DNA herstel mechanism van de leukemiecel uitgeschakeld, of zijn er juist componenten van gereguleerde DNA verandermechanismen overactief waardoor ze foutjes aanbrengen op plekken in het DNA waar dat normaal niet gebeurt? Tenslotte gaan we bekijken wat dit betekent voor de patiënt zelf: zijn er bepaalde componenten in de eerste behandeling die bij sommige patiënten dit verschijnsel induceert? Hebben patiënten met gehypermuteerde ALL recidieven een slechtere of juist betere prognose? En, zijn er middelen die op dit moment worden toegepast voor kinderen met recidief ALL die minder goed of juist beter werken als er sprake is van hypermutatie?

LOOPTIJD EN KOSTEN

Looptijd

Projectcode: 12482 / 2019-1
Titel: Hypermutatie in acute lymfatische leukemie bij kinderen en de gevolgen voor behandeling?
Projectleider: dr. Roland Kuipers
Instituut: Prinses Máxima Centrum
Startdatum: 1 januari 2020
Looptijd: 4 jaar
Kankersoort: leukemie
Projectbudget: € 550.403,-

Opbrengst

Dit project levert fundamentele kennis op over een proces dat geregeld optreedt bij patiënten met terugkerende ALL. Door de manier waarop onderzoek en zorg in het Prinses Máxima Centrum verbonden zijn, is snelle toepassing van deze kennis mogelijk.

DE ONDERZOEKER

Naam

Naam: Roland Kuiper
Leeftijd: 
51 jaar
Functie: 
Onderzoeker Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie

“Ik put veel energie uit de momenten dat we in ons onderzoek stuiten op nieuwe ontdekkingen die nieuwe inzichten geven en kansen bieden."

Wat is jouw Fight?

Eén van de uitdagingen waar we in ons onderzoek dagelijks mee te maken hebben is het goed en efficiënt gebruik van onderzoeksmateriaal. Doordat we werken aan zeldzame aandoeningen is tumormateriaal van deze kinderen van grote waarde voor heel veel onderzoek, en moet het gebruik ervan weloverwogen gebeuren. Doordat naast de zorg ook het onderzoek aan kinderkanker nu grotendeels gecentraliseerd is, hebben we hier een enorme slag kunnen maken.”